2009 Yönetim Bilimleri Mezunumuz Tuğçe Şahin ile 'Personal Branding' girişimi üzerine konuştuk:
•Yaptığın işi kısaca anlatabilir misin?
Yaptığım işin kısa tanımı; kişilerin kar amacıyla kendini doğru hedef kitleye doğru şekilde pazarlaması, marka haline gelmesi ve bu sürecin yönetimi.
• Girişimci olma hikayeni anlatabilir misin? Nasıl karar verdin, nasıl bir yol izledin?
Sabancı Üniversitesi Yönetim Bilimleri Fakültesinde Pazarlama ağırlıklı dersler aldım. Ürün, hedef kitle belirleme, kişiye özel üretim, marka oluşturma, marka stratejisi, marka kimliği, marka imajı, packaging, pazarlama stratejileri, derken bu öğrenilen bilgi ve stratejileri adapte edilmiş şekilleriyle kişiler üzerinde kullanılabilir olduğunu hatta farkında olmadan kullandığımızı gördüm. Ürün içeriği- kişisel özellikler; ürün paketi- kişinin dış görünümü gibi adaptasyonlarla ürünler için kullanılan birtakım marka ve pazarlama stratejilerinin kişilerin için kullanıldığındaki yerlerini gözlemledim. Hedef kitleye göre ürünün hangi özelliğinin ön plana çıkması gerektiği düşüncesi aynı şekilde insanlar için de geçerli. Bunun en güzel örneğini Sabancı Üniversitesi ile İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarında aynı anda öğrencilik yaşayarak aynı zamanda İDEMEDYA da çalışarak bir kere daha öğrenmiş oldum. Öyle ki iki farklı, birbirine benzemeyen ekol, iki farklı öğretim biçimi, öğretim görevlileri, okul arkadaşları arasında aynı gün içinde iki farklı öğrenci şekline girebilmek aynı zamanda da profesyonel yaşama dahil olmak buna bir örnektir.
Bu dönemde çevremin bana iş hayatı ve ilişkiler ile ilgili danıştıklarında yönlendirmelerimin benzer yolu olduğunu gördüm. Öncelikle hedef kitleyi anlamakla başlıyordum, dekorasyonu ona göre öneriyor, hitabet, davranış, giyim i yine hedef kitleye göre, fiyatlandırmayı, çalışma biçimlerini hedef kitleyi belirlemekle başlayarak düşünüyor, anlatıyordum.
Bu fikre ilk defa bir işin kurulmasında ciddi olarak A dan Z ye ilgilendiğim bir kurum ile başladım. A dan Z ye diyorum fakat her konuda işin kendi uzmanı ile birlikte. Mesela dekorasyon konusunda mimarla birlikte çalıştım. Ben işin kar amacı doğrultusundaki görünümüyle ilgilenirken mimar kendi alanında işini en iyi şekilde yapıyor. Personelden, iş yerinin dekorasyonuna, müşteri kitlesinin belirlenmesinden reklama tamamen yine aynı düşünce biçimiyle hareket ederek her aşamasını yaptım. Bu konunun iş hayatındaki yerini araştırdığımda Personal Branding konusunun ‘Amerika Guru’ları tarafından söz edildiğini ve ilgilenildiğini buldum. Bu konu ile ilgilenen dünyada sayılı insan varken Türkiye’de ciddi olarak bu konu ile ilgilenen kimse yoktu. Yüksek lisansımı bu yüzde bu konuda yapmak istedim, fakat o dönemde konuyla ilgili tek bir akademik makale yayımlanmıştı o da Middlesex Üniversitesindeki Prof. Dr. Ifan Shepherd tarafından. Bu bilgilerle üniversitede bu konu ile ilgili çalışmak istediğimi belirterek kabul edildim. Marketing Management yüksek lisansımı yaparken Prof.Dr. Ifan Shepherd ile Personal Branding üzerine tezimi yazdım. Tezimde o güne kadar Personal Branding kavramının bilinen haline ek olarak bunun sadece siyasetçiler futbolcular ve celebrity ler için değil, hedef kitlesi olan - olabilecek herkes için gerekli olduğunu yazdım. Bu tezi yazarken yaptığım Qualitative araştırmalarla birlikte pilot görüşmelere başladım. Tez bittikten sonra bu pilot danışanlar profesyonel olarak çalışmaya devam etmek istedi ve bu işe Londra da başlamış oldum.
Türkiye ye getirmek istediğimde ise tanıtım ile çok fazla zaman geçti. Word of Mouth’un gücünü kendimde de görmek istedim reklamı biraz geride tuttum çünkü bunun için zamanım vardı. Kendime timeline ve to do list oluşturdum. Bu doğrultuda Türkiye’de bu konu ile ilgilen ilk ve tek akademili Personal Branding Consultant olarak hizmet vermekteyim.
Kişilerle bire bir görüşmelerin yanı sıra panellere ve workshoplara katılıyorum ayrıca okullarda akademik konuşmacı veya girişimci olarak konuşmalar veriyorum. Son olarak geçtiğimiz hafta Middlesex Üniversitesinde Branding Communications öğrencilerine Personal Branding dersi verdim.
• Tecrübelerinden yola çıkarak, kendi işini yapmak isteyenlere hangi tavsiyelerde bulunursun?
Girişimci olmanın verdiği ayrı bir güç var. O gücü hissetmeden bu adımı atamazsınız zaten. Çok iyi bir gözlem yeteneği, araştırma ruhu, soru sorabilme özelliği, ilgilendiğiniz konuya duyulan heves, adaptasyon yeteneği önemli; çünkü girişimcilik demek sıfırdan birşeyi inşa etmek demek sıfırdan olan birşey için akıllarda somut halin görebilebilmesi lazım ve bunun için bildiklerinizi tecrübelerinizi ve öğrendiklerinizi o yapmak istediğiniz şey üzerinde kullanabilmeniz lazım. Bunun için gereken özellik adaptasyon ve bütün bunları hayata geçirebilmek için disiplin ve strateji belirleyip uygulayabilme özelliği.
Girişimci olmak isteyenlere önerim, konularının ve kendilerinin handikaplarını çok iyi biliyor olmaları, pazardaki açığı- boşluğu çok iyi biliyor olmaları gerekir. Girişimcilik zaten çok riskli bir süreç. Riski en aza indirmek için danışmak, sormak, sağlamasını yapmak lazım. Sürekli feedback peşinde olmak gerekli. Ve bütün bunları belirli bir zamanda yapmak lazım. Kişinin kendini yönetebilmesi zamanı yönetebilmesiyle başlıyor. Kişi kendini iyi yönetebilmeli çünkü o işin mimarı kendisi. Bütün bunlarla inandıkları ve bildikleri konusunda çok net olduğunu görecektir.