Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Eren Günseli’nin yürütücüsü olduğu proje, TÜBİTAK 1002 Hızlı Destek Programı kapsamında destek almaya hak kazandı.
Eren Günseli’nin projesi “Hatırlamada dikkat çeldiricilerinin hatırlanabilirlik ve çözünürlük üzerindeki etkisi” başlığını taşıyor. Projede, dikkati farklı dikkat dağıtıcı görevlerle bölmenin, uzun süreli bellekten çağrılan temsillerin hatırlanma olasılıkları ve netlikleri üzerindeki etkisinin ölçülmesi hedefleniyor. 1 yıl sürecek projede Eren Günseli’nin yürütücülüğünün yanı sıra projenin yazımında da önemli bir rol üstlenen Psikoloji Programı Yüksek Lisans Öğrencisi Nursima Ünver görev alacak.
Projenin detayları hakkında bilgi veren Günseli, “Günlük hayat uğraşılarının birçoğu daha önce öğrenilen bilgilere, tecrübelere ve anılara dayanır. Uzun süreli bellek, hem bu bilgileri kodlarken hem de onları hatırlarken dikkate ihtiyaç duyar. Önceki çalışmalar, bilgiler hafızaya kodlanırken dikkatin önemini defalarca göstermiştir. Fakat, bilgiler hafızadan geri çağırılırken dikkatin oluşturduğu etki, çalışmalar arasında uyumsuzluk göstermektedir. Şimdiye kadar bu uyumsuzluğun temel nedeninin hatırlama görevi olarak kullanılan görevlerin farklı olması ya da bu görevlerin farklı düzeyde efor gerektirmesi olarak görülmekteydi. Öte yandan, yakın zamana kadarki bellek çalışmaları bellek performansının ya hep ya hiç prensibi ile işlediğini varsayıyordu. Bu prensibe göre hatırlama performansının tek ölçütü temsilin hatırlanıp hatırlanamamasıydı. Ancak son dönemdeki yenilikçi analiz yöntemleri kullanan çalışmalar hem çalışan bellekte hem de uzun süreli bellekte temsillerin hatırlanabilirliklerinin yanı sıra çözünürlüklerinin de hatırlama performansının bir ölçütü olabileceğini gösterdi.” dedi.
Projenin önemine de vurgu yapan Günseli, şunları söyledi: “Bu proje, dikkat ve uzun süreli bellekte hatırlama arasındaki ilişkiyi incelerken bu yenilikçi analiz yöntemlerinden faydalanarak hatırlanabilirliğin yanında çözünürlüğün de dikkatten nasıl etkilendiğini inceleyen ilk çalışma olacak. Elde edilen verilerin analizi karışım modeli (mixture model) istatiksel analizi kullanarak incelenecek. Bu model, katılımcıların verilen görevlerdeki hata payının, belleğin hatırlanabilirlik ve çözünürlüğü olarak ayrı ayrı parametreler şeklinde tahmin edilmesine olanak sağlıyor. Dolayısıyla bu proje, dikkatin hatırlama üzerindeki etkisinin temsillerin hatırlama oranı ve çözünürlüğünü nasıl etkilediğini alanyazında ilk defa göstererek, dikkat-bellek ilişkisini inceleyen çalışmalardaki boşluğu doldurmayı hedefliyor.”