6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinin ardından afet risk yönetimi ve müdahale yöntemleri konusunda çok sayıda seminer ve bilinçlendirme çalışması gerçekleştiren Üniversitemiz, bu alandaki farkındalık çalışmalarını, 2023-24 Akademik Yılı itibarıyla başlattığı “Afet Farkındalığı ve Yardım Yönetimi” dersi ile sürdürüyor.
Yönetim Bilimleri Fakültemiz tarafından koordine edilen “Afet Farkındalığı ve Yardım Yönetimi” dersinde, afet yönetimi, tüm aşamalarıyla öğrencilere aktarılırken; risk değerlendirmesi, kırılganlık analizi, lojistik ve kaynak yönetimi, değerlendirme prosedürleri ve kişisel ekipman hazırlık planları, afet yardımında iletişim ve koordinasyonu, psikolojik yönler, toplum üzerinde yarattığı ekonomik yük, afet yardım yönetiminde teknolojinin rolü, etik ve kültürel unsurlar gibi konuyla ilgili tüm önemli başlıklar ele alınıyor.
Yönetim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Ayşegül Toker’in koordinasyon desteğiyle hayata geçen “Afet Farkındalığı ve Yardım Yönetimi” Dersinin Öğretim Üyesi Raha Akhavan ile ders kapsamını ve planlanan çalışmaları konuştuk.
gazeteSU: Üniversitemizde verilmeye başlanan Afet Yönetimi dersi ile ilgili biraz bilgi alabilir miyiz?
Raha Akhavan: Afet Farkındalığı ve Yardım Yönetimi dersi, afet yardımı yönetimi prensiplerini ve uygulamalarını kapsamlı bir şekilde anlamayı amaçlıyor. Derste, afet yönetimiyle ilgili temel terimler ve kavramlar sunulurken, farklı afet türleri ve etkileri incelenmekte. Afet yönetiminde; afet etkilerini azaltma, hazırlıklı olma, müdahale ve kurtarma olmak üzere dört aşama ele alınıyor. Devlet kurumları, sivil toplum kuruluşları, uluslararası yardım örgütleri, topluluklar/gönüllüler gibi paydaşların rolleri inceleniyor ve aralarındaki iş birliği ve koordinasyonun önemi vurgulanıyor.
Kursun önemli aktivitelerinden birini, öğrencilere ödev olarak verilen, afet durumunda korunma, kurtarma ve aile üyeleriyle buluşmayı içeren bir plan hazırlamak oluşturuyor. AKUT Vakfı'ndan Arama Kurtarma uzmanlarını ve kendi Kampüs Güvenlik ekibinden kişileri, kişisel hazırlık, koruma ve tahliye konularında bir atölye düzenlemeye davet ettik. Ardından öğrencilerden; kit hazırlama, kampüs tahliye rotaları ve protokollerini inceleme ve aileleriyle yeniden bir araya gelme planlarını da içeren bir kişisel planlarını geliştirmelerini istedik. Böylece dönem sonunda, her öğrenci, kişisel bir hazırlık planına ve periyodik bir inceleme rutinine sahip olacak. Buna ek olarak, öğrencilerimizi, arkadaşları ve aileleriyle birlikte çalışarak onların planlarını geliştirmelerine yardımcı olmalarını teşvik ediyoruz.
Ayrıca, afete müdahalede lojistik ve kaynak yönetiminin yanı sıra risk değerlendirmesi ve kırılganlık analizi gibi diğer önemli konuları da ele alıyoruz. NGO'lardan (AKUT, Sabancı Vakfı), yerel yönetimden (İstanbul Valiliği), akademi ve ticari lojistik sektöründen (Hepsiburada) geçmiş afetlerde aktif rol oynamış uzman davetli konuşmacılarımız var. Etik ve yasal konular, paydaşlar arasında etkili iletişim ve koordinasyon, afet sonrası ekonomik yük, teknolojinin rolü ve afetlerin bireylerin ve toplum üzerindeki psikolojik etkileri gibi konular üzerinde duruluyor. Bu derste, öğrenciler, afet yönetiminde karşılaşılan çok yönlü zorlukları öğrenerek, afetleri anlamak ve etkili bir afet müdahalesi için gereken bilgileri kazanıyorlar.
Bildiğimiz kadarıyla, Türkiye’de bu tarz bir ders ilk kez sunuluyor. Bu, lisans seviyesinde tüm sınıflara sunuluyor. 2023 Sonbahar döneminde ilk kez vermeye başladığımız bu ders, neredeyse 100 kişilik kapasitesine ulaştı. Her yıl da Yönetim Bilimleri Fakültemizde en az bir dönem öğrencilerimize sunulacak.
Ders kapsamında öğrenciler özellikle hangi başlıklarda bilgi ediniyorlar?
Öğrenciler, Afet Yardımı Yönetim konusuna girişin ardından, bu alanla ilgili çeşitli temel konularda bilgi alıyorlar. Bu konular Afet Yardımı Yönetimi'ndeki paydaşları anlamayı, Afet Yönetiminin farklı aşamalarını, risk değerlendirmesi ve kırılganlık analizini, afet durumunda lojistik ve kaynak yönetimini, kişisel ekipman hazırlığını, afet yardımında iletişim ve koordinasyonu, Afet Yardımı Yönetimi'ndeki teknolojinin rolünü, afet yardım çabaları içindeki etik ve kültürel hususları, toplum üzerindeki psikolojik etkiyi ve bir afet sonrası toplum üzerindeki ekonomik yükü kapsıyor. Ayrıca, öğrencilere saha ziyaretlerine katılma ve bir proje hazırlama fırsatı verilecek.
Dersin süresi ne kadar olacak?
14 hafta (1 dönem) boyunca süren bir derstir.
Dersin öğrencilerimizin hayatında gelecekte nasıl bir fark yaratmasını bekliyoruz?
Öğrencilerimizde, bu ders ile hem profesyonel hem de kişisel seviyede farkındalık oluşturmayı amaçlıyoruz. Profesyonel anlamda farkındalık kazanacakları alanlar; afet yardımı yönetiminin temel prensiplerini ve uygulamalarını anlamaları, afet yönetiminin aşamalarını ve her aşamayla ilişkilendirilen temel faaliyetleri belirleyebilmeleri, afet yardım çalışmalarında farklı paydaşların rollerini ve sorumluluklarını tanıyabilmeleri, afet durumlarında ortaya çıkan etik ve kültürel düşünceleri analiz edebilmeleri ve doğal ve insan kaynaklı afetlere karşı dayanıklı ve sürdürülebilir toplumları desteklemek için farkındalığı arttırma planlarını yapabilme yetkinliklerine sahip olabilmeleri. Kişisel seviyede ise öğrenciler, koruma, kurtarma ve yeniden bir araya gelme planlarını hazırlamayı, AKUT Vakfı ve Kampüs Güvenlik elemanlarının liderliğinde öğrenecekler. Öğrencilerimizin toplumda, ailelerinde ve bulundukları ortamlarda afet farkındalığı ve hazırlığı konusunda birer elçi haline geleceklerini umut ediyoruz.