FENS ve EFSUN araştırmacısı Gül Kozalak’ın “Mikroakışkan bir sistem üzerinde Multiple myeloma hastalık modeli oluşturulması ve Bortezomib ilaç yanıtlarının araştırılması” başlıklı projesi TÜBİTAK 3501 Kariyer Programı kapsamında desteklenmeye hak kazandı.
Proje kapsamında Multiple myeloma hastalığını modelleyebilen mikroakışkan bir sistem geliştirilerek Bortezomib’in hücre canlılığına ve ilaç dirençliliğine etkisinin araştırılması amaçlanıyor.
TÜBİTAK tarafından desteklenecek söz konusu proje ile ilgili içeriğine ilişkin bilgiye göre; multiple myeloma kemik iliği içerisindeki malign B hücrelerinin anormal çoğalmasıyla karakterize hematolojik bir kanser olup küresel düzeyde en yaygın ikinci sırada yer alıyor. Hastalığın tedavisinde genellikle bir proteazom inhibitörü olan Bortezomib kullanılıyor. Fakat bir süre sonra hastalarda Bortezomib dirençliliği ortaya çıkmakta ve önüne geçmek için kullanılan farklı ilaçlara karşı da çapraz dirençlilik gelişebilmektedir. Bu nedenle ilaçları düşük maliyetle ve klinik deneylere ulaşmadan önce kısa sürede tarayabilen, tümöre özgü kanser modelleri karşılanmayan bir ihtiyaç alanı haline gelmiştir. Mikroakışkan sistemler aracılığıyla hastalığa özgü betimlenme için gereken koşullar küçük bir çip üzerinde ve daha ucuz malzemelerle gerçekleştirebilmektedir. Bu anlamda Multiple myeloma hastalığını betimleyebilme kapasitesine sahip mikroakışkan sistemlerin geliştirilmesi, hastalıkta kullanılan ilaç yanıtlarının bu sistemlerle önceden belirlenebilmesi ve ilaç dirençliliğinin önüne geçilmesi elzemdir. Proje, Multiple myeloma hastalığında yaygın olarak kullanılan Bortezomib ilaç yanıtlarına, farklı hücreler arası etkileşimler ve mikroçevre etkileşimi boyutuyla geniş bir pencereden bakarak araştırılacağı displinlerarası bir çalışma olması planlanıyor. Bununla birlikte geliştirilecek mikroakışkan sistem ileride Multiple myeloma hastalığının patofizyolojisini aydınlatmada, yeni ilaç adaylarının denenmesinde, var olan ilaçların etkisinin ve ilaç kombinasyonlarının araştırılmasında kullanılabilecek nitelikte olacak.
Projede İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa’dan Tuğrul Elverdi Araştırmacı, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa’dan Ayşe Salihoğlu ve FENS ve EFSUN araştırmacısı Ali Koşar danışman olarak görev yapacak.