26/08/2025
Sabancı Üniversitesi, 2. Kuantum Hesaplama ve Kuantum Enformasyon Teorisi Çalıştayı’na 15 Ağustos 2025 Cuma günü ev sahipliği yaptı. Altunizade Dijital Kampüs’te gerçekleşen etkinlik, kuantum teknolojilerinin geleceğini tartışmak üzere uluslararası düzeyde araştırmacı, öğrenci ve sektör temsilcisini bir araya getirdi.
Çalıştay, Sabancı Üniversitesi Rektörü Yusuf Leblebici ve Araştırmadan Sorumlu Rektör Yardımcısı Mehmet Yıldız’ın açılış konuşmalarıyla başladı. Konuşmalarda, üniversitenin kuantum bilimini ilerletmedeki rolü ve disiplinler arası iş birliklerini teşvik etme konusundaki kararlılığı vurgulandı.
Gün boyu süren programda matematik, fizik, elektrik-elektronik mühendisliği, bilgisayar bilimi ve kuantum teknolojilerinin endüstriyel uygulamalarını kapsayan altı davetli konuşmacı yer aldı.
İlk sunumu, Gdansk Üniversitesi Uluslararası Kuantum Teknolojileri Kuram Merkezi (ICTQT)’nden Prof. Markus Grassl yaptı. Çalıştaya geçtiğimiz yıl da katılan Grassl, bu yıl kuantum bilgi işlemenin potansiyelleri ve zorlukları üzerine konuşmasında kuantum algoritmaları, kuantum anahtar üretimi, Grover ve Shor algoritmaları gibi başlıkları ele alarak, kuantum sistemlerin sunduğu avantajların yanı sıra pratik uygulamalarda karşılaşılan güçlükleri aktardı.
Ardından, Budapeşte Teknoloji ve Ekonomi Üniversitesi Teorik Fizik Bölümü’nden Dr. Solomon Brhanu Samuel genelleştirilmiş kuantum ölçümlerinin sınıflandırılması üzerine yaptığı sunumda, POVM’ler, karşılıklı bağımsız bazlar ve kuantum ölçüm teorisini şekillendiren geometrik yapılara odaklandı.
Sabah oturumunun devamında ETH Zürih, Kuantum Merkezi Mühendislik Birimi’nden Prof. Kadir AkınFPGA teknolojisi, sinir ağları ve süperiletken kübitlerle kuantum hesaplama arasındaki ilişkiyi anlatarak mühendislik tabanlı yeni hızlandırma yöntemlerine dikkat çekti.
Öğle arasının ardından endüstriyel uygulamalar öne çıktı. QuEra Computing Inc.’in Ticari İşlerden Sorumlu Başkanı Yuval Boger, şirketin ilk ve şu an için tek kamuya açık nötr atom tabanlı kuantum bilgisayarı Aquila’yı tanıttı. Boger, iklim modellemesinden kurumsal çözümlere ve kamu araştırmalarına kadar kuantum hesaplamanın yaratabileceği değeri aktardı. Kuantum bilgisayar çözümlerinin günlük yaşam için ne gibi değerler yaratılabileceğine dair açıklamalarda bulunurken, çok maliyet gerektiren kapsamlı iklim sistemleri modellerinin geliştirilmesinde kuantum bilgisayar sistemlerinin nasıl kullanılabildiği gibi örnekler verdi. Boger ayrıca Kurumsal Şirketler, Yüksek Performanslı Hesaplama Merkezleri ve Hükümetler bazında müşterilerin kendilerinden ne beklediğini ve ihtiyaçlarını aktardı. Ayrıca kuantumun 2-3 yıl içinde somut faydalar sunabileceğini, hazırlık yapan kurumların rekabet avantajı elde edeceğini vurguladı.
Öğleden sonra gerçekleştirilen bilgisayar bilimi oturumlarında ise Dr. Yixin Shen (INRIA Rennes), kriptografi odaklı kuantum yürüyüşleriyle çarpışma bulma yöntemleri üzerine bir sunum yaptı. Ardından Dr. Özlem Salehi Köken (Sabancı Üniversitesi; Algorithmiq), kuantum optimizasyonuna giriş başlıklı konuşmasıyla çalıştayı tamamladı.
Çalıştay boyunca katılımcılar, kuramsal ilerlemeler, algoritmik yenilikler ve donanım gelişmelerinin bir araya gelerek kuantum hesaplamayı gerçek dünyaya nasıl daha yakın hale getirebileceğini tartıştılar.
Geçtiğimiz yıl düzenlenen Kuantum Hesaplama ve Kuantum Enformasyon Teorisi Çalıştayı’nın birincisine dair detaylara buradan ulaşabilirsiniz.
