Türkiye’deki en büyük Sakura ağacı koleksiyonu Sabancı Üniversitesi'nde

Sabancı Üniversitesi’ne 2007 - 2009 yılları arasında Komatsu tarafından farklı türlerde sakura fidanı bağışlandı. Çok narin olan ve yetişmesi emek gerektiren bu fidanların 1440 tanesi yoğun çabalar sonucunda ağaca dönüştü. Sakuralarımız, yıllara göre zaman zaman değişiklik gösterse de genellikle Japonya’nın Kyoto şehrinde olduğu gibi Mart sonu, Nisan başında çiçek açıyor. Türkiye’deki en büyük sakura koleksiyonu Sabancı Üniversitesi kampüsünde bulunuyor. 


Aradan geçen 6-7 yılda kampüsteki Sakura ağaçları büyüdü, günümüzde artık aralarında boyu 4 metreyi aşanlar var. Zaman geçtikçe Sakura ağaçlarımız daha da büyüyecek ve gölgesinde Sabancı Üniversitesi mensuplarının piknik yapmasına, öğrencilerin oturup keyifle vakit geçirmesine, ders çalışmasına imkan verecek.  

Toshitaka Hagiwara

Sakura fidanlarını Sabancı Üniversitesi’ne hediye eden Komatsu firmasının kurduğu Japon Çiçek Vakfı’nın Başkanı ve Komatsu’nun 2003-2007 yılları arasında Yönetim Kurulu Başkanlığını yapan Toshitaka Hagiwara tarafından yazılan ve bir oyma ustası tarafından yontulan Japonca “Sakura” yazısının yer aldığı 3,3 ton ağırlığında taş anıt, Türk Japon dostluğunun bir simgesi olarak kampüsteki yerini aldı.

Sakura Anıtı, Japonya'nın orta kesimlerindeki Gifu bölgesinin Gujyo kentinden getirilmiş. Oluşumundan bu yana 10.000 yıldan fazla zaman geçen taşa yuvarlak şeklini nehir akıntısı doğal olarak kazandırmış. Bu özelliğiyle taş, mücadeleden hiç yılmamanın simgesi olarak kabul ediliyor. 

Sabancı Üniversitesi Kampüsünde 7 farklı türde sakura ağacı bulunuyor. Bu türlerin adları: Prunus x subirtella ‘Autumnalis’, Prunus lannesiana ‘Antiqua’, Prunus lannesiana ‘Hisakura’, Prunus lannesiana ‘Hanagasa’, Prunus lannesiana ‘Sekiyama’, Prunus  x yedoensis ‘Yedoensis’, Prunus lannesiana ‘Surugadai-odora’

Sakura nedir? Japon kültüründe sakuranın yeri

Latince adı Prunus Serrulata olan "Japon Süs Kirazı" ya da Japonca adıyla Sakura, Japonya'da her yıl, Ocak ayında Okinawa'da açmaya başlıyor. Ardından, Mart sonu ve Nisan başında Tokyo ve Kyoto'da açan sakuralar, en son Japonya'nın en kuzeyinde, Hokkaido'da boy gösteriyorlar. Güzellik ve estetiğin simgesi olan japon kirazları çiçek açtığında, Japonlar eşi dostu toplayıp parklara, bahçelere, tapınaklara akın ediyor, çiçek izleme partileri, yani "hanami" yapıyor. Çiçek açmış sakuraların altında piknik yapma geleneği, yani "hanami", Japonya'da yüzyıllardır sürdürülüyor.

Japon kültüründe sakuralar, renkleri ve uzaktan görünüşlerinden ötürü bulutlara benzetiliyor. Birçok kişi dalından teker teker dökülen japon kirazlarının çiçekleri altında yürümeyi, kar altında yürümeye benzetiyor. Ülkenin her yerinde düzenlenen festivallerle bu doğa olayı kutlanıyor. Tabii kiraz ağaçlarının Japon kültüründe bu kadar önemli olmasının sebebi sadece olağanüstü güzelliği değil, Japonlar kirazların çiçek açmasını hayata yeni başlangıç dönemi kabul ediyor. Dalında çok kısa kalmasıyla "yaşamın kısalığını ve geçiciliğini" de  simgelediğine inanılıyor. Üzerine şiirler, şarkılar yazılıyor. 

II. Dünya Savaşı’ndaki intihar pilotları kamikazelerin son uçuşa çıkmadan uçaklarına bu çiçeği çizdiği biliniyor. Savaş sırasında halkı motive etmek için sakura analojisi kullanılmış. İlk kamikaze birliğinin içinde "Yamazakura", yani "vahşi kiraz çiçeği" adlı bir birim olduğu söylenir. Ölen savaşçıların ruhunun kiraz çiçeklerinde yeniden vücut bulduklarına inanılır.

"Sakura zensen" yani çiçeklerin açılması, Sakura aynı zamanda kadın ismi. Japonlar kirazların çiçek açma dönemlerini şölenlerle kutlamakla yetinmiyor, hayatlarındaki önemli başlangıçları, evlenecekleri, yeni bir işe başlayacakları ve tatile çıkacakları günleri sakura zensen’e göre ayarlıyor. Yani kiraz çiçeği Japonya’da tam bir fenomen. 11 ildeki 26 parkta gerçekleştirilen şölenler için her yıl dünyanın dört bir yanından binlerce turist Japonya’nın yolunu tutuyor. Sadece Japonya değil kiraz çiçeklerini şölenlerle karşılayan. Amerika, Kanada, Almanya, Filipinler bu görkemli doğa olayını festivale dönüştüren ülkeler arasında.

Sakura fotoğrafları: Nesrin Balkan