Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi’nin (İPM) “İklim Kafe Konuşmaları”nın Ekim ayı toplantısında 2018/19 Mercator-İPM Araştırmacısı Cem İskender Aydın, “Enerji Adaletinin İzinde: Türkiye’de Rüzgar Enerjisi Karşıtı Muhalefeti Anlamak” başlıklı bir sunum yaptı. Türkiye’deki RES karşıtı yerel hareketleri, enerji adaleti ve enerji demokrasi kavramları üzerinden değerlendiren Aydın, enerji adaleti için eşit ekonomik ve ekolojik paylaşımın, hakların tanınmasının ve etkin bir katılımcılığın gerekli olduğunu vurguladı.
Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi(İPM) tarafından düzenlenen ve iklim değişikliği alanında çalışan araştırmacı ve akademisyenlerin konuşmacı olarak katıldığı “İklim Kafe Konuşmaları”nın Ekim ayı buluşmasında bu kez gündemi “enerji adaleti” oluşturdu. Toplantı, Karaköy’de Sabancı Üniversitesi Minerva Palas’ta yapıldı.
Konu; “Türkiye’de enerji politikaları adil bir şekilde oluşturuluyor mu? Kararlar katılımcı bir şekilde alınıyor mu? İnsanların hakları gözetiliyor mu? Enerji üretilirken ortaya çıkan olumsuz etkiler adil dağılıyor mu? Enerji tüketilirken insanlar arasında eşit dağıtılıyor mu?” soruları üzerinden tartışmaya açıldı. Sunumda dünyada ve Türkiye’de çevre adaleti mücadelesi ve çevre adaleti kavramına değindikten sonra, Türkiye’de elektrik üretiminin politik ekolojisi ve yerel enerji adaleti mücadelelerinden bahsedildi. Bu çerçevede de Türkiye’deki RES karşıtı yerel hareketin, özellikle de iklim krizine karşı önemli bir alternatif olarak öne sürülen rüzgar enerjisine neden karşı çıktığını anlamaya yönelik bir vaka ve söylem analizi sunuldu.
Halihazırda dünyanın birçok köşesinde rüzgâr santrallerine, güneş santrallerine ve jeotermal santrallere karşı yerel mücadelelerin sürdüğünün ifade edildiği toplantıda dünyadaki ekolojik paylaşım ihtilaflarını belgeleyen Küresel Çevre Adaleti Atlası’na (EJAtlas) göre, Eylül 2019 itibariyle dünyada en az 42 noktada bu türden mücadeleler verildiği ve Türkiye’de de Karaburun’da, Çeşme’de, Urla’da, Kazdağı’nda, Cunda’da ve daha başka birçok noktada rüzgar santrallerine (RES) karşı yerel hareketler sürdüğü belirtildi.
Enerji adaleti kavramının «Çevre Adaleti» ve «İklim Adaleti» kavramları ile de çok yakından ilişkili olduğunun vurgulandığı toplantıda; eşit ekonomik ve ekolojik paylaşımın, hakların tanınmasının ve etkin bir katılımcılığınenerji adaleti için gerekli olduğu belirtildi. Karaburun’daki yerel hareketten örnek veren Cem İskenderAydın, şöyle devam etti:
Karaburun Kent Konseyi’nin 2013 yılında yaptığı bir açıklamada şöyle deniyor: «Evet, RES’ler yenilenebilir ve temiz enerji üretirler. Ancak, karbondioksit salımı/sera gazı azaltımının faturasını Yarımada halkına, bu bölgedeki canlı türlerine, kısacası doğaya ve hayatın kendisine ödetmek adil midir?» Bu alıntı, Karaburun sakinlerinin bu projeyi nasıl bir çevre adaleti problemi olarak gördüğünü güzel bir şekilde özetliyor: Küresel bir hedefe ulaşmak (iklim değişikliğini önlemek için) için tasarlanan ulusal bir eylemin yerel süreçleri nasıl etkileyebileceğini ve nasıl yeni ekolojik paylaşım ihtilaflarını tetikleyebileceğini göstermektedir.
Toplantı Kazdağı, Karaburun ve Çeşme’deki yerel mücadelelerden verilen örneklerin ardından soru-cevap bölümü ile sona erdi.
Cem İskender Aydın Hakkında:
2018/19 Mercator-İPM Araştırmacısı Cem İskender Aydın, enerji ve iklim politikaları, çevres adaleti, çevre ihtilafları haritalaması ve çevre yönetişimi konularında çalışan bir ekolojik ekonomisttir. Cem, lisans ve yüksek lisansını Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi bölümünde, ikinci yüksek lisansını ise Fransa’daki Toulouse School of Economics’te çevre ekonomisi alanında tamamlamıştır. Doktorasını, Fransa’daki Paris-Saclay Üniversitesi- Versailles Saint Quentin-en-Yvelines Üniversitesi’nde Ekolojik Ekonomi üzerine yapmıştır. Ekim 2018’den itibaren Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Platform’u (IPBES) kapsamında hazırlanmakta olan “Doğanın Değerleri” raporunda araştırmacı olarak da çalışan Cem, daha önce de 2011-15 yılları arasında, Avrupa Birliği tarafından desteklenen “Çevresel Adalet Örgütleri, Sorumluluk ve Ticaret” (Environmental Justice Organisations, Liability and Trade – EJOLT) ve Uluslararası Sosyal Bilimler Konseyi (ISSC) tarafından desteklenen “Çevresel Adalet için Akademisyen-Aktivist Ortak Bilgi Üretimi” (ACKnow-EJ) projelerinde araştırmacı olarak çalışmıştır.
İklim Kafe Konuşmaları Hakkında:
İklim Kafe Konuşmaları, Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi tarafından 2017-2018 öğretim yılında organize edilmeye başlandı. Bugüne kadar yapılan 5 buluşma boyunca 200 kişiyi ağırlayan etkinlik 2018-2019 öğretim yılı için de 5 buluşma hedefiyle başladı. İklim değişikliği alanında çalışan araştırmacı ve akademisyenler, iki ayda bir bu alandaki çalışmalarını özel bir konu çerçevesinde masaya yatırıyor. İklim Kafe Konuşmaları'nda iklim değişikliğiyle ilgili çeşitli konuları, politikadan atmosfer bilimlerine, ekonomiden psikolojiye kadar disiplinler arası bir ortamda tartışmak üzere bir araya geliniyor.
http://ipc.sabanciuniv.edu
http://twitter.com/ipc_ipm
http://www.facebook.com/IstanbulPolicyCenter